नेपाल सरकारराष्ट्रिय चिया तथा कफी विकास बाेर्ड

२०७६ मंसिर १, गुल्मी

प्रिय पत्रकार मित्रहरू,

कफी उत्पादक किसान, स्टेट, प्रशोधक, विक्रेता, कफी उपभोक्ता र कफीलार्इ माया गर्ने सबै नेपालीहरूको महत्वपुर्ण चाडको रूपमा रहेको "राष्ट्रिय कफी दिवस" को १५ औँ संस्करण यही मंसिर १ गते राष्ट्रिय चिया तथा कफी विकास बोर्डको आयोजनामा सञ्चालन हुन गइरहेको छ । कफीसँग सरोकार राख्ने सबैले आ-आफ्नो स्थानमा हर्सोल्लासका साथ मनाइने कफी दिवसको मूल समारोह यस पटक नेपालमा कफीको उद्गम थलो मानिने गुल्मीमा मनाउने कार्यक्रम रहेको छ । वि.सं. १९95 सालमा हिरा गिरीले बर्माबाट ल्याएको कफीको वीउ गुल्मीको आँपचौरमा रोपण गरे पछि नेपालमा कफी खेती सुरूवात भएको मानिन्छ । गुल्मीमा आयोजन हुने १५ औँ राष्ट्रिय कफी दिवसको मूल नारा यस प्रकार रहेको छः-

“आर्थिक समृद्धिका लागि किसानको हात

गुणस्तरिय कफी रोपणमा हामी सबैको साथ ”

पत्रकार मित्रहरू,

महामहिम राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीको निमन्त्रणामा अघिल्लो महिना चिनियाँ राष्ट्रपति सि चिनफिङले नेपालको भ्रमण गर्नु भएको व्यहोरा सर्वविदितै छ । उहाँको सम्मानमा आयोजित रात्रीभोजको मेन्युमा गुल्मी कफी पनि समावेश भएको थियो । मात्रात्मक रूपमा थोरै उत्पादन भए पनि नेपाली कफीले गुणस्तरका सन्दर्भमा नेपाललार्इ चिनाउन थालिसकेको छ । स्पेसियालिटी कफीको रूपमा नाम कमाइसकेको नेपाली कफीको माग स्वदेश तथा विदेशमा उच्च रहेको छ । एक दसक अघि कुलिन वर्गको मात्र पेय पदार्थको रूपमा लिइने कफी आज हरेक भान्साको सोभा बनिसकेको छ । विशेषगरी शहरी क्षेत्रमा बढ्दो कफी संस्कृतिले गर्दा कफीको आन्तरिक बजारमा पनि व्यापक वृद्धी भएको देखिन्छ । तर माग अनुसार आपुर्ती नहुँदा विगत केही वर्ष कफीको आयात बढेको तथ्याङ्कले देखाउँछ ।

आ.व. 2075/76 मा नेपालभर ५३० मे.टन ग्रीन वीन उत्पादन भएको थियो । सोही वर्ष ९ करोड 96 लाख बराबरको 84 मे.टन कफी निर्यात भएको भन्सार विभागको तथ्याङ्कले देखाउँछ जुन अघिल्लो आ.व. कै जति परिमाण हो। तर कफी आयातको आँकडा भने लगभग ८ गुनाले बढेको देखिन्छ ।आ.व. 2074/75 मा जम्मा 163 मे.टन कफी आयात हुँदा आ.व. 2075/76 मा 1,262 मे.टन कफी आयात भएको विभागको तथ्याङ्कले देखाउँछ । पछिल्लो आ.व. कफी आयातमा 9 करोड 80 लाख रूपैयाँ विदेशिएको छ । कफीको आन्तरिक माग पुर्तीका लागि पनि कफीको रोपण तथा उत्पादन वृद्धिमा सबैको ध्यान पुग्नु पर्ने देखिन्छ ।

बोर्डले Geographical Indication System (GIS) मा आधारित रहेर गरेको अध्ययनले नेपालभर करिब 11 लाख 98 हजार 535 हेक्टर क्षेत्रफलमा कफी खेती गर्न सकिने र त्यस मध्य 61 हजार 228 हेक्टर क्षेत्रफल कफी खेतीका लागि अति उत्तम रहेको देखिएको छ । कफी उत्पादन बढाउनका लागि सम्भावित केही जिल्ला तथा स्थानिय तहहरूसँग बोर्डले योजनाबद्ध समन्वयात्मक कार्यक्रमहरू सञ्चालन गरिरहेको छ, जुन आगामी दिनमा अझ बढाएर लगिने छ । परिणामतः कफी विस्तार कार्यक्रमलार्इ स्थानिय तहहरूको नियमित कार्यक्रमको रूपमा कार्यान्वयन गरिने तत् तत् स्थानिय तहका जनप्रतिनिधिहरूले प्रतिवद्धता व्यक्त गरेका छन् । यसका अलावा व्यवसायिक कफी खेतीमा लगानी आकर्षण गर्न बोर्डले गएको बैशाख २ र ३ गते नेपाल कफी व्यवसाय प्रवर्द्धन सम्मेलन, 2076 आयोजना गरेको थियो। नेपाल सरकार प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकिकरण परियोजनाले पनि गुल्मी, अर्घाखाँची, प्युठान, पाल्पा र स्याङ्जा जिल्लाहरूलार्इ कफी सुपर जोनको रूपमा विकास गरी कफीमा व्यवसायिकता बढाउने प्रयास गरिरहेकाले आगामी दिनहरूमा कफीको उत्पादनमा उल्लेख्य वृद्धी हुने आँकलन गर्न सकिन्छ ।

मूल्य निर्धारण सन्दर्भमा

२०७6 मंसिर १ गते देखि लागु हुने गरी यस वर्षको कच्चा कफीको मूल्य निम्नानुसार तोकिएको छ ।

फ्रेस चेरी कफी

ग्रेड A रू 8५।- प्रति केजी (नोटः- 800 मिटरभन्दा माथि, प्राङ्गारिक पद्धती अपनाएर उत्पादन गरिएको, ठिक्क पाकेको, पानीमा राख्दा डुब्ने, केलाएर छानिएको चेरीलार्इ ग्रेड A मानिने छ ।)

ग्रेड B रू 75।- प्रति केजी (नोटः- ग्रेड A मा नपरेका अन्य कफीलार्इ ग्रेड B मानिनेछ ।)

पार्चमेन्ट कफी

ग्रेड A रू ४२५।- प्रति केजी (नोटः- ग्रेड A गुणस्तरको फ्रेस चेरीबाट उत्पादन भएको, पानीमा राख्दा डुब्ने, ११% चिस्यान भएको कफी पार्चमेन्टलार्इ ग्रेड A मानिनेछ ।)

ग्रेड B रू 375।- प्रति केजी (नोटः- ग्रेड B गुणस्तरको कफीबाट उत्पादन भएको पार्चमेन्टलार्इ ग्रेड B मानिनेछ ।)

ड्राइ चेरी कफी

ग्रेड A रू 140।- प्रति केजी (नोटः ग्रेड A गुणस्तरको फ्रेस चेरीबाट उत्पादन भएको ड्राइ चेरीलार्इ ग्रेड A मानिनेछ ।)

ग्रेड B रू 90।- प्रति केजी (नोटः ग्रेड B गुणस्तरको फ्रेस चेरीबाट उत्पादन भएको ड्राइ चेरीलार्इ ग्रेड B मानिनेछ ।)

विभिन्न वर्षहरूमा तोकिएको कफीको न्युनतम सहमत मूल्य

तथ्याङ्कमा कफी

दीपक खनाल 

नि. कार्यकारी निर्देशक